E-Ticaret Kanunu olarak kamuoyunca bilinen 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 1 Mayıs 2015’de yürürlüğe girmiştir. Elektronik ticareti düzenleyen ilk kapsamlı kanun olma özelliği taşıyan bu kanun, kamuoyunda ayrıca “SMS Yasağı Kanunu” olarak da bilinmektedir. Ancak hepsinden öte 6563 sayılı kanun ile ülkemizde e-ticaret sektöründe yepyeni bir dönem başlamıştır.

16 madde ve 1 geçici madde ihtiva eden bu kanun elektronik ticaret yapan tarafların, hizmet sağlayıcıların ve elektronik ticari iletilerin kapsamını belirlemektedir.

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un getirdiği en önemli yeniliklerden birisi, şirketlerin veya e-ticaret yapan kimselerin SMS veya e-mail gönderdikleri kişilerden önceden onay almaları şartını getirmiş olmasıdır. Bu zorunluluk kapsamında kişilerin, istemedikleri şirketlerden reklam, broşür, kampanya v.s. içerikli SMS ve e-mail almayacakları öngörülmüştür. Aksi eylemde bulunan şirketler veya kişiler hakkında da ilgili mevzuat uyarınca çeşitli para cezaları ve yaptırımlar öngörülmektedir 6563 sayılı Kanun, e-ticaret için bir çerçeve çizerek bu kapsamda yapılan e-ticaretin legal olduğunu belirtmiştir:

  •  Ticari amaçlı elektronik iletiler, ancak alıcının açık onayı varsa gönderilebilir.
  • Kendisine ulaşılması için iletişim bilgisini veren kişiye söz konusu mal veya hizmetle ilgili yapılan değişikliklerle ilgili olarak ileti gönderilirken ayrıca bir onaya gerek duyulmaz.
  • Elektronik iletilerin  muhatabı tacir yahut esnaf niteliğini haiz ise iletinin gönderilebilmesi için önceden onay alınması gerekmez.
  • Ticari amaçlı elektronik iletinin kapsamı, yalnızca alınan onaya uygun bir şekilde olmalı, onay alınan çerçevenin dışına çıkılmamalıdır.
  • Elektronik ticari iletiyi gönderen şirkete ya da şahısa ait bilgiler iletinin içinde açıkça bulunmalı, mutlaka iletişim bilgileri iletide yer almalıdır.
  • Alıcıların, iletileri almaya muvafakat ettiklerine ilişkin verdikleri onayları, her zaman geri almaya hakları vardır.
  • Elektronik ileti almayı red usulü ücretsiz ve kolay olmalıdır. İletide iptal şeklinin nasıl olduğu ve mutlaka ücretsiz olduğu belirtilmelidir.
  • İptal talebinin, şirkete yahut şahsa ulaşmasından itibaren 3 gün içerisinde hizmet sağlayıcı bu ileti gönderimini durdurmalıdır.
  • Hizmet sağlayıcı, elinde bulundurduğu verileri korumak ve tam güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
  • Hizmet sağlayıcı, bahsi geçen verileri adı geçen kişilerin onayı olmaksızın üçüncü kişilerle paylaşamaz veya başka amaçlarla kullanamaz.

Yukarıda çerçevesi çizilen kapsama uygun olmayan elektronik iletileri alan tacir ya da esnaf olmayan kimse, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı‘nın bu konuda açtığı internet sitesinden şikayet kaydı oluşturabilmektedir.

E-ticaret, dünyada ve buna paralel olarak ülkemizde, gittikçe artan oranlarla büyümekte olan bir alandır. Ülkemizde 2008 yılında yürürlüğe giren Elektronik Haberleşme Kanunu öncesinde elektronik iletilerin kapsamı hakkında bir kanuni düzenleme ne yazık ki bulunmamaktaydı. E-ticaretin giderek yaygınlaşması, teknolojinin, hayatımızın tüm noktalarına sirayet etmesi, müşteri portföyü oluşturmada teknolojinin nimetlerinden sonuna kadar yararlanılıyor olması, güncel ve çağın ihtiyaçlarını karşılayıcı kanuni düzenlemelerin doğmasına sebebiyet vermiştir. Bu bağlamda, özellikle kişisel verilerin korunması ayrı bir önem arz etmekte olup bu konu hem ülkemizde hem de dünyada yepyeni hukuki meselelerin tartışılmasına vesile olmuştur.

Özellikle data ve veri ticaretinin bir sektör haline gelmesi çok çeşitlitehlikeleri de beraberinde getirmektedir. Teknoloji hafızasının, kişilerin özel hayatlarından tüm bilgilerine kadar geniş bir yelpazede veriler barındırması bilişim hafızasının kontrol altında tutulması ihtiyacını da doğurmaktadır.

Son yıllarda “unutulma hakkı” denilen bir temel insan hakkı türü doğmuş ve bu konuda Avrupa Parlamentosu’nun da çabalarıyla çeşitli müdahaleler gündeme gelmiştir. İnternet arama motoru devi olan Google, unutulma hakkı kapsamında kişisel verileri istek doğrultusunda arama sonuçlarında gizlemekte ve bilişim hafızasını böylelikle bir nebze olsun kısıtlamaktadır.

AV. ALPER ÇETİN (alper@cetinavukatlik.com)