Dövizle Ödeme Yasağının Kaldırılmasına İlişkin Düzenleme
Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan menkul satış sözleşmelerinde, dövizle ödeme yapılamamasına ilişkin getirilen yasak kaldırıldı. 6 Mart 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2025-32/72) ile önemli bir düzenleme yapıldı.
Bilindiği üzere; 19 Nisan 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ‘den itibaren, Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan menkul satış sözleşmelerinde döviz cinsinden veya dövize endeksli ödeme kararlaştırılabiliyor, ancak ödemelerin mutlaka Türk lirası (TL) olarak yapılması zorunlu tutuluyor, dövizle ödeme yasağı olarak bilinen bu yasal düzenleme ticaret hayatında esnekliğin kaybedilmesine yol açıyordu. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte bu zorunluluk -taşıt satış sözleşmeleri hariç- ortadan kaldırıldı. Artık taraflar, menkul satış sözleşmelerinde hem sözleşme bedelini ve ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirleyebilecek hem de döviz cinsinden ödeme yapabileceklerdir.
Tebliğ’e göre “menkul” ibaresi, gayrimenkul tanımına girmeyen her türlü mal ve eşyayı kapsamaktadır. Düzenlemede, sözleşmelerin yazılı olması gerektiğine dair bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bu nedenle sözleşme Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine tabi olacak ve taraflar ister yazılı sözleşmelerde ister sözlü sözleşmelerde dövizle ödeme yapabileceklerdir.
Bu değişiklik yalnızca -taşıt satış sözleşmeleri hariç- menkul satış sözleşmeleri için geçerlidir. Tebliğ’in diğer maddelerinde belirtilen diğer sözleşme türlerinde Türk Lirası ile ödeme yükümlülüğü devam etmektedir. Daha önce antrepodan yapılan satışlarda, Türkiye’de yerleşik kişiler arasında Türk Lirası ile ödeme zorunluluğu bulunuyordu. Ancak yapılan değişiklikle birlikte gümrük antreposunda satış yapan Türkiye’de yerleşik kişiler de dövizle ödeme kabul edebilmektedir.
06.03.2025 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri de Türk lirası cinsinden yerine getirilebilir veya kabul edilebilir. Aynı şekilde, bu tarihten önce akdedilmiş sözleşmelerin ifası kapsamında da ödemeler döviz cinsinden yapılabilir ve kabul edilebilir.
Yeni düzenlemeyle sözleşmelerin ifası bakımından Türk lirası’na çevirme zorunluluğu kaldırıldığından taraflar artık serbestçe dövizle ödeme yapabileceklerdir. Ancak, eğer ödeme tarihindeki döviz kurunun esas alınması istenirse, tarafların kendi aralarında anlaşması gerekmektedir. Anlaşmazlık durumunda ise TCMB efektif satış kuru esas alınabilmektedir.
Tebliğ’e aykırı hareket edilmesi halinde Türk Parası Kıymetinin Korunması Hakkında 1567 Sayılı Kanun’un 3. maddesi kapsamında idari para cezaları öngörülmektedir. Ancak, menkul satış sözleşmeleri açısından dövizle ödeme yasağı kaldırıldığı için artık bu konuda bir yaptırım uygulanması olası değildir.
Bu yeni düzenleme, normale adım adım dönüşün işareti olmakla birlikte özellikle dövizle işlem yapan işletmeler için büyük bir avantaj sağlamaktadır. Artık menkul satış sözleşmelerinde dövizle ödeme yapma esnekliğiyle, şirketler kur dalgalanmalarına karşı kendilerini güncel gelişmelere karşı daha iyi koruyabilecek ve işlemlerini daha rahat bir şekilde gerçekleştirebileceklerdir.
Av. Alper ÇETİN (alper@cetinavukatlik.com)
Av. Gül ACAR (gul@cetinavukatlik.com
Ofisimizin konu ile alakalı hizmetlerine ilişkin detaylı bilgi almak için: